Jeff Koons maakt de BMW M3 tot een echt kunstwerk

Auto's en kunst gaan prima samen. Soms ook letterlijk, als een auto tot kunstwerk wordt gemaakt. BMW heeft een traditie op dat gebied met zijn wereldberoemde Art Cars Collection.

BMW vraagt eens in de paar jaar aan een beroemde kunstenaar om een actuele BMW-racewagen naar eigen inzicht te beschilderen. De meest recente is een BMW M3 GT2 (E92) waar kunstenaar Jeff Koons op los mocht gaan. Deze wagen deed mee aan de 24 Uren van Le Mans in 2010 en is nu onderdeel van de Art Cars Collection van het Beierse automerk.

Omdat deze week de prestigieuze kunstbeurs The European Fine Art Fair (Tefaf) in Maastricht weer begint, belichten we deze Koons-M3. Deze auto schitterde in 2011 op de Maastrichtse beursvloer te midden van de oude meesters, sculpturen en moderne werken. De wagen stond toen niet bij een galerie, maar de aanwezigheid was een geste van BMW dat de Tefaf sponsort. De sporen van de strijd op Le Mans waren nog gedeeltelijk zichtbaar op het plaatwerk.

Gevoel van snelheid
Koons is vooral bekend van zijn bombastische, bijna kitsche pop-art werken. Voor de BMW pakte hij het heel anders aan. De kunstenaar liet zich inspireren door de geschiedenis van de autosportfotografie en door de snelheid van de wagen zelf. BMW liet de Amerikaan op het circuit van Sebring meerijden in de M3 GT2 en ook in de legendarische M1 om hem zelf te laten ervaren hoe dat voelt. En daar was hij na afloop duidelijk van onder de indruk. Om dat gevoel van snelheid en energie tot uitdrukking te laten komen koos Koons voor een felgekleurd lijnenspel op een zwarte achtergrond. Vooral van voren gezien lijkt de wagen echt op je af te komen, ook als hij stilstaat.

Het optreden op Le Mans in 2010 was voor de M3 Art Car met 500 pk sterke 4.0 liter V8 niet succesvol. Nog voor het invallen van de avond viel de wagen op de baan stil door een brandstoftekort. Coureur Andy Priaulx kreeg het niet voor elkaar om op eigen kracht te pits te bereiken en dus moest het team opgeven.

Coureur en veilingmeester
De traditie van de Art Cars begon in 1975 met de Franse coureur en gediplomeerd veilingmeester Hervé Poulain. De combinatie van deze twee disciplines bracht Poulain ertoe om voorafgaand aan de 24 Uren van Le Mans aan zijn kunstvriend Alexander Calder te vragen om de BMW 3.0 CSL te beschilderen waarmee Poulain dat jaar aan de race zou deelnemen. Calder voorzag de wagen van opvallende, felgekleurde vlakken die de auto flink lieten afsteken bij de veel minder uitbundig uitgedoste concurrenten op het circuit. Na zeven uur moest de bijzondere BMW opgeven met een kapotte aandrijfas. Sindsdien zwijgen de 480 pk's van de 3.2 liter zes-in-lijn en doet hij dienst als museumstuk.

Daarmee was een traditie geboren. Later traden andere beroemde kunstenaars in Calders voetsporen, zoals Andy Warhol en Roy Lichtenstein eind jaren zeventig. In de jaren tachtig en negentig gebruikte BMW enkele serieproductiemodellen, zoals een Z1 en een 850CSi, als Art Car in plaats van racewagens en die spreken toch minder tot de verbeelding.

Verbintenis met Le Mans
In 1999 keerde BMW terug naar de verbintenis met Le Mans door een BMW V12 LMR beschikbaar te stellen waarop kunstenares Jenny Holzer mysterieuze teksten aanbracht. Die wagen deed dienst tijdens de testdag voor Le Mans dat jaar en ging daarna het museum in.

Inclusief de Koons-M3 zijn er nu 17 BMW Art Cars. Er komt voorlopig nog geen 18e, want BMW is spaarzaam met de opdrachten om de exclusiviteit van het idee in stand te houden.

Bekijk hier de BMW M3 GT2 die door Jeff Koons is omgetoverd tot kunstwerk:

Bekijk hier de volledige Art Car Collection van BMW, van Alexander Calder in 1975 tot en met Jeff Koons in 2010: